Wystawa „Dziesięć polskich miast—Dziesięć żydowskich historii” to nowa stała ekspozycja prezentowana w Żydowskim Muzeum Galicja w Krakowie, w Galerii im. Rodziny Taube. Wystawa opiera się na relacjach i rodzinnych fotografiach dziesięciorga polskich Żydów.

Wszyscy urodzili się w pierwszych dekadach XX wieku, dorastali lub wchodzili w dorosłość w międzywojennej Polsce. Pochodzili z różnych miast i z różnych środowisk – ich rodziny reprezentowały całą niezwykłą różnorodność polskich społeczności żydowskich przed II wojną światową. Świat, który znali, rozpadł się we wrześniu 1939 roku – czytamy na stronie muzeum.

Sześcioro spośród bohaterów wystawy mieszkało w latach powojennych w Polsce, jedna osoba pozostała na terenie ZSRR i zamieszkała w Petersburgu, jedna wyjechała do Izraela, by ostatecznie jednak powrócić do Polski, a dwie wyemigrowały na stałe do Stanów Zjednoczonych, jednak zachowały szczególną więź z Polską.

W tle każdej historii można dostrzec także historie dziesięciu miast. Bohaterowie wystawy wspominają o konkretnych miejscach zapamiętanych z dzieciństwa i o związanych z nimi sytuacjach – czasem zabawnych, czasem tragicznych. Siedem z tych miast obecnie znajduje się w granicach Polski, a trzy – na Ukrainie. To także świadczy o niezwykle zagmatwanej i trudnej historii Europy Środkowej i Wschodniej w XX wieku, a przede wszystkim stanowi jeszcze jeden element opowieści o skomplikowanych losach ludzi, którym przyszło żyć w XX wieku w tej części świata.

Wystawa została przygotowana we współpracy z jednym z głównych partnerów Żydowskiego Muzeum Galicja – Centropą. Powstała w oparciu o materiały zgromadzone w szeroko zakrojonym projekcie historii mówionej realizowanym w latach 2000-2009 w piętnastu krajach, a polegającym na przeprowadzeniu wywiadów i zdigitalizowaniu rodzinnych fotografii i dokumentów ok. 1200 starszych osób.

Arkadiusz Słomczyński