Żydowski Instytut Historyczny (ŻIH) wspólnie z Muzeum Warszawy uczci 80. rocznicę śmierci Janusza Korczaka. Cykl wydarzeń „Korczak – Nowe otwarcie” poświęcony życiu, działalności pisarskiej i pedagogicznej „Starego Doktora” ruszył 9 marca.
– Rok 2022 przynosi 80. rocznicę śmierci Janusza Korczaka. Nie chcemy jednak pamiętać o „Starym Doktorze” jedynie przez pryzmat końca jego wyjątkowego życia. W ramach wspólnego przedsięwzięcia prowadzonego z Muzeum Warszawy spróbujemy odczytać na nowo spuściznę Korczaka, a wydarzenia, które zorganizujemy, staną się okazją do przemyślenia raz jeszcze tego, co płynie z jego tekstów – informuje ŻIH na stronie internetowej.
Spotkania wokół biografii i działalności Janusza Korczaka to szeroki wachlarz propozycji: od wydarzeń naukowych i popularnonaukowych, przez varsavianistyczne spacery i wycieczki, po warsztaty dla uczniów.
Organizatorzy chcą przyjrzeć się dorobkowi pisarskiemu i pedagogicznemu Korczaka, a także sprawdzić, jak współcześnie można go wykorzystać w pracy z dziećmi. Gośćmi wydarzeń cyklu będą naukowcy, nauczyciele, dziennikarze, animatorzy kultury, edukatorzy i praktycy „metody korczakowskiej”.
Janusz Korczak (wł. Henryk Goldszmit) pochodził z zasymilowanej rodziny żydowskiej, związanej z ruchem haskali; po ukończeniu studiów medycznych w Warszawie pogłębiał wiedzę w klinikach w Berlinie i Paryżu; należał do kręgu postępowej inteligencji warszawskiej przełomu XIX i XX w.
W 1912 przyczynił się do otwarcia Domu Sierot dla dzieci żydowskich w Warszawie, którego dyrektorem pozostał do śmierci. Od 1919 współpracował z M. Falską przy organizowaniu zakładu wychowawczego Nasz Dom dla dzieci polskich. Prowadził wykłady w Państwowym Instytucie Pedagogiki Specjalnej i Wolnej Wszechnicy Polskiej; był stałym współpracownikiem wielu pism.
W 1926 założył pierwsze i jedyne w swoim rodzaju czasopismo dla dzieci „Mały Przegląd”, redagowane wraz z dziećmi. Był też autorem popularnych pogadanek radiowych (1935–36) zw. gadaninkami Starego Doktora. W sierpniu 1942, mimo szansy opuszczenia getta, pozostał ze swymi podopiecznymi i wraz z nimi został wywieziony do obozu zagłady w Treblince, gdzie zginął.
Korczak był prekursorem walki o prawa dziecka; zwracał szczególną uwagę na nierównoprawną pozycję dzieci w społeczeństwie, ich zależność od dorosłych; domagał się, by uznano, że dziecko jest pełnowartościowym człowiekiem od chwili narodzin, na każdym etapie swego istnienia i ma prawo być sobą, takim jakim jest.
– Jako organizatorzy, chcemy, by biografia Henryka Goldszmita stała się przyczynkiem do rozmowy o jego wszechstronnej osobowości. Jesteśmy przy tym świadomi, że nigdy nie poznamy go do końca – czytamy na stronie ŻIH.
Arkadiusz Słomczyński