W Kinotece w Pałacu Kultury i Nauki w Warszawie można oglądać wystawę „Wyśniona historia kina na Podlasiu”. Wszyscy jej bohaterowie to urodzeni na Podlasiu ludzie, mający wpływ na historię polskiego i światowego kina. Znaleźli się tam m.in. reżyser Andrzej Wajda, operator Boris Kaufman, choreograf Benjamin Zemach oraz aktorki Nora Ney i Renata Radojewska

Pomysł tego niezwykłego projektu narodził się w 2021 r. w głowach członków kolektywu Kaufman Bros & Sistas: dr. Tomasza Adamskiego, filmoznawcy z Uniwersytetu w Białymstoku i niezależnego filmowca, Macieja Ranta — niezależnego filmowca i dyrektora artystycznego festiwalu ŻUBROFFKA oraz Andrzeja Górskiego, fotografa i rekonstruktora fotografii XIX-wiecznej.

Jak mówią twórcy, wystawa to wyprawa w przeszłość, którą odbędziemy z bohaterami 40 fotografii. Na zdjęciach wykonanych w archaicznej technice mokrego kolodionu można zobaczyć m.in. zdobywców Oscarów i nominowanych do tej nagrody — Andrzeja Wajdę, Borisa Kaufmana i Benjamina Zemacha, ikonę kina dokumentalnego Dzigę Wiertowa czy znane przedwojenne aktorki Norę Ney, Renatę Radojewską i Tolę Mankiewiczównę.

Fotografie przedstawiają także gwiazdy kina i teatru jidysz Minę Bern i Miriam Kressin, wybitnych kompozytorów muzyki filmowej: Mischę Spoliansky’ego, który odkrył Marlenę Dietrich oraz Jaya Gorneya, dzięki któremu do filmu trafiła Shirley Temple, niezwykłą kostiumografkę i scenografkę Aleksandrę Ekster, jednego z czołowych operatorów polskiego kina Alberta Wywerkę, a także wynalazcę Piotra Lebiedzińskiego, który konkurował z braćmi Lumiere.

Wszyscy urodzili się w Białymstoku lub na Podlasiu i mieli realny wpływ na historię polskiego i światowego kina. W postaci z przeszłości wcielili się współcześni artyści i twórcy, również związani z tym regionem. Producentem wystawy i wydawcą albumu jest Białostocki Ośrodek Kultury. Album i wystawa powstały w ramach Festiwalu Wschód Kultury / Inny Wymiar 2021 — 2022.

Arkadiusz Słomczyński