Strona główna » Władysław Natanson – wybitny i zapomniany „matematyk wśród humanistów”

Władysław Natanson – wybitny i zapomniany „matematyk wśród humanistów”

przez DignityNews.eu

Władysław Natanson od najmłodszych lat fascynował się naukami ścisłymi. Już w wieku szesnastu lat na posiedzeniu Towarzystwa Nauk Ścisłych w Paryżu przedstawił obszerną pracę pt. „Wartość chemiczna i jej zmienność”. Od tej pory publikował nawet  kilkanaście prac naukowych rocznie w wielu czasopismach w Polsce i za granicą. 

Władysław Natanson urodził się 18 czerwca 1864 r. w Warszawie w zasłużonej rodzinie bankierów i przemysłowców pochodzenia żydowskiego. Jego ojciec Ludwik był nie tylko znanym lekarzem, ale również działaczem społecznym, który przez 25 lat pełnił funkcję prezesa żydowskiej gminy wyznaniowej w Warszawie. . Dzięki staraniom Ludwika Natansona, wybudowano szpital żydowski oraz Wielką Synagogę na Tłomackiem , inicjował on również prace nad powstaniem Centralnej Biblioteki Judaistycznej oraz budowę nowego gmachu gminy żydowskiej.

Władysław po ukończeniu szkoły średniej, rozpoczął studia fizyczno-matematyczne w Petersburgu, po czym  kontynuował naukę w Cambridge i Glasgow oraz w Dorpacie (ob. Tartu w Estonii). Zdobył kolejno tytuł magistra i doktora fizyki. Po obronie rozprawy habilitacyjnej w 1891 r. Natanson związał się na stałe z Uniwersytetem Jagiellońskim, na którym pełnił kolejne ważne funkcje. W 1922 r. został rektorem UJ i zakupił od władz miasta Krakowa trzy rozległe tereny na inwestycje budowlane, w tym dla nowego gmachu Biblioteki Jagiellońskiej. 

Dorobek naukowy W. Natansona jest ogromny: około 240 prac, w tym 82 ma charakter czysto naukowy. Badacz zajmował się wieloma zagadnieniami, m.in. termodynamiką, hydrodynamiką cieczy lepkich i teorią zjawisk dyfuzyjnych, mechaniką falową, optyką geometryczną, optyką atomową, mechaniką kwantową oraz teorią cząstek elementarnych. Badał kwestie przechodzenia światła przez gazy. Ponadto pozostawił po sobie kilkadziesiąt prac literackich. 

Był przekonany o potrzebie łączenia osiągnięć z różnych dziedzin nauki i zespolenia nauki z codziennym życiem. Fascynowała go literatura, historia, filozofia. Pisał eseje na temat historii myśli naukowej i życia jej twórców. Zajmował się również Szekspirem, fascynował się nauką aleksandryjską i arabską. Propagował przyjaźń humanistów z przyrodnikami i bronił humanistycznego charakteru całego Uniwersytetu Jagiellońskiego. Wśród jego znajomych można wymienić Alberta Einsteina, Maxa Plancka, Henryka Sienkiewicza, Jacka Malczewskiego i wielu innych naukowców oraz twórców kultury. Zmarł w Krakowie 26 litego 1937 r.

 

Może cię rówież zaintersować