24 marca 2024 roku mija 230 lat od przysięgi Tadeusza Kościuszki na krakowskim rynku, która zapoczątkowała insurekcję kościuszkowską – patriotyczny zryw w obronie wolności narodu i suwerenności państwa polskiego. Z tej okazji od 25 marca do 11 sierpnia 2024 r. Muzeum Narodowe w Krakowie (MNK) zaprasza na wystawę czasową „Tadeusz Kościuszko. Dobry i waleczny, lecz nieszczęśliwy”.
Tadeusz Kościuszko (1746–1817) – elew Szkoły Rycerskiej, inżynier i architekt wojskowy, bohater wojny o niepodległość Stanów Zjednoczonych Ameryki, walczył też w obronie Konstytucji 3 maja. Po zwycięstwie wojsk rosyjskich i zajęciu przez nich ziem polskich udał się na emigrację do Saksonii, gdzie wspólnie z innymi patriotami – reformatorami doby Sejmu Wielkiego (1788–1792) przygotowywał powstanie – przypomina MNK.
Celem wystawy jest ukazanie nie tylko politycznej działalności Tadeusza Kościuszki, ale przede wszystkim jego artystycznej duszy i romantycznego charakteru. W zbiorach Biblioteki i Muzeum Książąt Czartoryskich zachowało się wiele dokumentów, dzięki którym możemy poznać różne twarze Naszego Bohatera.
Postać Tadeusza Kościuszki jest nierozerwalnie związana z Krakowem. To właśnie stąd wyruszył w podróż po Europie, by wrócić i tu rozpocząć powstanie. Właśnie z insurekcją związane są dokumenty, które znajdą się na wystawie: Uniwersał połaniecki i powołanie Rady Najwyższej Narodowej. Będzie można zobaczyć też dwie mapy nawiązujące do tego etapu życia Kościuszki.
Przyszły naczelnik insurekcji pięknie szkicował, co wykorzystywał nie tylko w rysowaniu umocnień wojskowych, ale także w uwiecznianiu malowniczych pejzaży i portretów. Dlatego też na wystawie znajdą się dwa rysunki nawiązujące do jego podróży. Zaprezentowana zostanie również bogata korespondencja Kościuszki z wybitnymi politykami 2. połowy XVIII wieku: Jerzym Waszyngtonem, Charles’em Talleyrandem, Adamem Jerzym Czartoryskim, a także korespondencja prywatna, na przykład z jego wieloletnią przyjaciółką i wierną powierniczką Konstancją z Czartoryskich Zamoyską – informuje MNK.
Adrian Andrzejewski