Najnowsze badania przeprowadzone przez naukowców z Uniwersytetu Jagiellońskiego sugerują, że oddychanie zatrutym powietrzem ma natychmiastowy i negatywny wpływ na dzieci w wieku szkolnym. Smog, a szczególnie dwutlenek azotu, sprawia, że mają one pogorszoną uwagę i osłabione zdolności poznawcze.

Od kilku lat zespół badaczy z Instytutu Psychologii Uniwersytetu Jagiellońskiego zaangażowanych w projekt „Neurosmog” analizuje wpływ smogu na mózgi dorastających dzieci. Do tej pory mówiło się o wpływie długoterminowym – jest coraz więcej dowodów, że zanieczyszczone powietrze wpływa na rozwój ADHD, choroby Alzheimera i Parkinsona. Najnowsze badania sugerują jednak, że wpływ smogu może być również natychmiastowy.

W badaniu, które objęło ponad 700 uczniów i uczennic w wieku 10–13 lat z miejscowości południowej Polski borykających się ze smogiem, dzieci zostały poproszone o wykonanie 2 specjalnych testów komputerowych. 

W pierwszym z nich dzieciom pokazywano slajdy, na których musiały szybko wskazać kierunek płynącej rybki. Czasami pojawiła się też grupa rybek „przeszkadzajek” płynących w inną stronę. Badaczy interesowało, czy pod wpływem smogu dzieci potrzebują więcej czasu na prawidłową odpowiedź. To proste zadanie pozwala sprawdzić wydajność uwagi. W drugim teście badano u dzieci umiejętność skupiania się przez dłuższy czas i poskramiania swojej niecierpliwości. 

– W przypadku tego badania największy efekt, jaki udało nam się wychwycić, był prawie natychmiastowy. Wyniki testów pokazały, że w dni, kiedy odnotowano wysokie stężenie NO2, u dzieci następowało pogorszenie uwagi i zdolności poznawczych. Wówczas bowiem wysiłek, który wkłada mózg, aby rozwiązać zadanie, jest większy. To może się przekładać na gorsze efekty w nauce, a także problemy z wykonywaniem zwykłych codziennych czynności – wyjaśnia Mikołaj Compa, pierwszy z autorów badania.

Arkadiusz Słomczyński