Strona główna » Polsko-żydowska seria wydawnicza dla dzieci „Awiw” w II RP

Polsko-żydowska seria wydawnicza dla dzieci „Awiw” w II RP

przez Dignity News
W okresie międzywojennym środowisko syjonistów wydało dwie serie wydawnictw przeznaczonych dla małych czytelników – „Awiw” i „Biblioteka Palestyńska”. Pierwsza ukazywała się w latach 1930-1935. Obie były ciekawym przykładem szerzenia propagandy syjonistycznej wśród żydowskich dzieci posługujących się językiem polskim.

„Awiw” drukowały lwowskie kręgi syjonistyczne związane z ukazującym się tam dziennikiem „Chwila”. O przyczynach narodzin tej inicjatywy pisała Betty Feuerman – nauczycielka i bibliotekarka w żeńskich gimnazjach Lwowa oraz sekretarz generalna lwowskiego WIZO: „Niestety, mimo tyloletnich wysiłków pionierów hebraizacji, nie udało się nam jeszcze stworzyć tutejszych rzesz młodych czytelników, mających zrozumienie i zainteresowanie dla książki hebrajskiej. U ogółu naszych dzieci nieznajomość języka hebrajskiego nie pozwala zapoznawać się bezpośrednio z pierwszej ręki z przeszłością naszego narodu”.

Pomysłodawczyniami na serię były działaczki stowarzyszenia Koło Kobiet Żydowskich – organizacji, która powstała w 1908 r. Było to, jak podkreśla Maria Antosik-Piela, jedno z najbardziej prężnych kobiecych towarzystw grupujących kobiety na terenie Galicji.

Kobiety, promując swój pomysł, zamieszczały w dodatku „Chwili” – „Głos Kobiet” – ogłoszenia o konkursach na nowelę, opowiadanie historyczne, których tematem miała być Palestyna.

Na ogłoszenia zareagowały – m.in. dr Sulamit Karlówna – znana działaczka społeczna Lwowa czy młodziutka poetka Anda Eker. Szczególnie płodna okazała się pierwsza z wymienionych. Przygotowała aż cztery tomy w serii, głównie o tematyce historycznej. Znamienne, że druga z wspomnianych tworzyła wyłącznie w języku polskim, słabo znała hebrajski, mimo że przez pewien czas przebywała na emigracji w Palestynie, a w jidysz nie mówiła w ogóle.

Pod względem tematyki seria okazała się być zróżnicowana. Podejmowano, owszem, zagadnienia biblijne, ale też opisywano działalność organizacji syjonistycznych w Polsce, m.in. omawiając fenomen tzw. fermy na warszawskim Grochowie, do której przyjeżdżała młodzież z całego kraju, by tu przed wyjazdem do Palestyny uczyć się prac gospodarskich i hodowlanych.

W opowiadaniu „Ludzie są dobrzy” (1938 r.) autorstwa Jerzego Korczaka padła deklaracja: „Pług ważniejszy od pióra, zaorana ziemia droższa, niż zapisany papier”. Sentencja ta dobrze odzwierciedla cele, jakie stawiała ówczesna inteligencja żydowska przed młodym pokoleniem. Ostatecznie chodziło bowiem o stworzenie nowej ojczyzny na ziemi palestyńskiej.

Może cię rówież zaintersować