Do 15 sierpnia 2022 roku można oglądać wystawę w Muzeum Pałacu Króla Jana III w warszawskim Wilanowie, prezentującą dzieła Jana Heweliusza i inspirowane jego działalnością instalacje artystów z Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie. Partnerem honorowym wystawy jest Polska Agencja Kosmiczna.

Wystawa prezentuje działalność Jana Heweliusza jako uczonego i artysty, a także dzieła współczesnych artystów związanych z Akademią Sztuk Pięknych w Warszawie, inspirowane działalnością i odkryciami słynnego astronoma.

Król Jan III Sobieski był żywo zainteresowany naukami ścisłymi w tym także astronomią. Podczas pobytów w Gdańsku wizytował obserwatorium astronomiczne Heweliusza, którego był patronem a badania nieba oraz publikacje Heweliusza były objęte mecenatem władcy.

Wybór prac prezentowanych w ramach wystawy składa się na opowieść o relacji astronoma z dworem królewskim, którą przypominają rzadko eksponowane ze względu na technikę (na podłożu papierowym) obiekty odnoszące się do postaci króla Jana III oraz członków jego rodziny, tzw. sobiesciana.

Na terenie Oranżerii i rezydencji wilanowskiej zaprezentowane zostały prace wykładowców i doktorantów Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie. Współczesne prace graficzne, malarskie oraz instalacje odnoszą się do działalności gdańskiego astronoma i inspirowane są prowadzonymi przez Heweliusza badaniami nieboskłonu (m.in. obserwacjami Księżyca, odkrytymi gwiazdozbiorami).

Wystawa Księżyc i Tarcza Sobieskiego łączy historię ze współczesnością, sztukę i naukę czasów baroku z pracami artystycznymi współczesnych twórców. Na ekspozycję składają się dzieła Heweliusza (wpisane w 2021 r. na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO) oraz eksponaty z archiwów Polskiej Akademii Nauk – Biblioteki Gdańskiej i wybrane obiekty z kolekcji Muzeum w Wilanowie, a także współczesne rzeźby, grafiki, obrazy, instalacje i multimedia.

Adrian Andrzejewski