W polskiej historii zapisał się głównie za sprawą swej patriotycznej działalności w Towarzystwie Filomatów i przyjaźni z wieszczem narodowym Adamem Mickiewiczem. Tymczasem były uczestnik powstania listopadowego – Ignacy Domeyko – pierwowzór Żegoty z Dziadów Mickiewicza, w Ameryce Południowej znany jest przede wszystkim z tworzenia podstaw nowoczesnego Chile.

Urodził się w 1802 r. w Niedźwiadce Wielkiej  (ob. Białoruś) w polskiej rodzinie ziemiańskiej, z której wyniósł miłość do ojczyzny i zainteresowanie naukami ścisłymi. W czasie studiów na Wydziale Fizyczno-Matematycznym Uniwersytetu w Wilnie włączył się w tajną działalność niepodległościową. Po wykryciu organizacji przez rosyjskie władze trafił do aresztu, i dzięki  staraniu  rodziny nie znalazł się na zesłaniu. Wziął udział w powstaniu listopadowym. Po jego upadku (1831 r.)  udał się na emigrację do Francji, gdzie spotkał się z Mickiewiczem. W Paryżu kontynuował naukę, zdobywając tytuł inżyniera. W 1838 r. wyjechał do Ameryki Południowej. Już w czasie tej podróży przeprowadzał na morzu obserwacje przyrodnicze, a podczas postoju w portach również geologiczne.

Osiadł w Chile i zajmował się przez wiele lat geologicznym badaniem Andów, dokonując ważnych ustaleń naukowych i odkrywając źródła srebra w Arqueros, złota w Cauquenes, miedzi w Cordillera de la Campania i węgla w pobliżu Valdivii. W 1867 r. został rektorem Uniwersytetu w Santiago de Chile. Jednocześnie natrafiał na ślady dawnych kultur Indian. Napisał książkę o krainie Araukanów,  wielokrotnie wznawianą i przekładaną na liczne języki. Przedstawił się w niej jako „rzecznik niepodległych Indian”.

Domeyko wniósł ogromny wkład nie tylko jako badacz bogactw Chile, ale także wykładowca uniwersytetów w Coquimbo i Santiago oraz twórca nowoczesnego chilijskiego szkolnictwa. Dzięki niemu, kraj ten przyjął nowoczesny system wag i miar oraz uporządkował swój system monetarny. Polak zainicjował również rozwój przemysłowy i górniczy Chile, rozwój hydrologii i wodociągów. Za zasługi parlament nadał mu honorowe obywatelstwo. Nie zapomniał o ojczyźnie i utrzymywał korespondencję z rodakami. Zmarł 23 stycznia 1889 w Santiago w Chile. Nazwisko Domeyki nosi dziś ogromne pasmo górskie w północnej części Chile (Góry Domeyki).