Strona główna » Adampol – polska oaza w Turcji

Adampol – polska oaza w Turcji

przez DignityNews.eu

Polonezköy (z tureckiego „polska wieś”) to miejscowość położona niedaleko Stambułu, znana również jako Adampol. Została założona przez polskich emigrantów w XIX wieku. Urząd wójta tradycyjnie pełni tam osoba mająca  polskie pochodzenie. 

W 1841 r. do Turcji przybył Michał Czajkowski, polski działacz niepodległościowy. Jego ojczysty kraj, nie istniał wówczas na mapach Europy. W XVIII w. trzej zaborcy: Rosja, Prusy i Austria zagarnęły przemocą polskie ziemie i trzymały w niewoli polskie społeczeństwo przez 123 lata. Czajkowski był przedstawicielem obozu politycznego „Hotel Lambert”, który powstał na emigracji po przegranym przez Polaków antyrosyjskim zrywie niepodległościowym – powstaniu listopadowym (1830-1831 r.)

Polak przybył do Turcji, by tu przeciwstawić się wpływom rosyjskim. Zauważył bowiem, że w tym  kraju żyło wielu uczestników powstania listopadowego, którzy uciekli nad Bosfor w obawie przed rosyjskimi prześladowaniami. Książe Adam Czartoryski, przywódca obozu politycznego „Hotel Lambert”, polecił mu więc zakup ziemi i stworzenie osady, w której mogliby zamieszkać polscy patrioci. 19 marca 1842 r. doszło do poświęcenia pierwszej chaty we wsi, którą na cześć księcia Czartoryskiego nazwano Adampolem. 

W miejscowości znajdowały schronienie także inne, pokrewne Polakom, narody prześladowane przez Rosjan. We wsi istniała polska szkoła i posługiwano się głównie językiem polskim. 

Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości w 1918 r. niektórzy mieszkańcy Adampola wrócili do wolnej ojczyzny. W 1937 r. odwiedził go nawet Mustafa Kemal Atatürk, „ojciec Turków” – pierwszy prezydent i jeden z twórców Republiki Turcji. 

Niełatwe czasy dla Adampola przyszły w czasach rozpętanej przez Niemcy i Związek Sowiecki II wojny światowej. Choć Turcja stała się państwem neutralnym, władze tego państwa nie chciały drażnić niemieckich nazistów, więc wprowadziły pewne ograniczenia dla imigrantów polskich żyjących na ziemi tureckiej. M.in. zakazano Polakom obchodzenia święta Konstytucji 3 Maja i zarekwirowano polskie sztandary. Po zakończeniu II wojny światowej kontakty Adampola z ojczyzną znacząca osłabły, ponieważ komunistyczna Polska nie była zainteresowana w podtrzymywaniu więzi z polską wsią w Turcji.  

Dziś Adampol jest swoistą oazą kultury staropolskiej. Obecnie osoby polskiego pochodzenia stanowią w nim mniejszość (1/3 mieszkańców). Są oni potomkami tych, którzy walczyli i ryzykowali życie za polską niepodległość. W lecie w miejscowości tej odbywa się  festiwal kultury polskiej. 

Może cię rówież zaintersować