Strona główna » Żydowski ruch rzemieślniczy w zaborze rosyjskim oraz w czasie I wojny światowej

Żydowski ruch rzemieślniczy w zaborze rosyjskim oraz w czasie I wojny światowej

przez Dignity News
W XIX i na początku XX wieku wyroby rzemieślników żydowskich stanowiły znaczną część produkcji przedmiotów codziennego użytku na centralnych i wschodnich ziemiach polskich.

Z dostępnych statystyk, w okresie  międzywojennym   ,  w niektórych rejonach Polski pod koniec lat 20. ponad 50% rzemieślników było narodowości żydowskiej. Na Wołyniu i Polesiu wskaźnik ten wynosił odpowiednio 82,5% i 81%. W latach 30. nieco zmalał. Także w XIX stuleciu udział Żydów w zawodach rzemieślniczych był bardzo wysoki.  Po okresie napoleońskim z ziem Księstwa Warszawskiego utworzono Królestwo Polskie, które znalazło się w zaborze rosyjskim. Decyzją Namiestnika z 1816 r. wprowadzono tam przestarzałe prawo cechowe. Ludność żydowska nie miała prawa zrzeszania się w organizacjach rzemieślniczych, co jednak nie zmieniało faktu jej dużego udziału w produkcji rzemieślniczej. Dopiero próby modernizacji Cesarstwa Rosyjskiego po rewolucji 1905 r. doprowadziły do wydania zgody na utworzenie w Łodzi żydowskiego klubu rzemieślniczego, który otwarto w 1911 r. Mieścił się przy ówczesnej ul. Południowej. Zorganizowano w nim czytelnię, bufet, salę „koncertową” (z pianinem), salę posiedzeń. Inicjatywa ta zainspirowała warszawskich działaczy żydowskich, którzy w 1913 r. założyli podobny klub w Warszawie.  Przyciągał on także działaczy politycznych – robotniczych i innych oraz inteligencję żydowską reprezentującą  zawody  techniczne. . Organizacja wynajęła lokal przy  ówczesnej ul. Zimnej.

Kolejną inicjatywą był funkcjonujący w okresie I wojny światowej Centralny Żydowski Związek Rzemieślniczy w Warszawie. Reprezentował on środowisko wobec władz miejskich oraz udzielał świadczeń socjalnych (zapomoga świąteczna i inne subsydia, wieczorki rodzinne).

Te działania przygotowały działaczy żydowskich do aktywnego reprezentowania środowiska rzemieślniczego w II Rzeczpospolitej. Niestety zdecydowana  większość  uczestników ruchu rzemieślniczego nie przeżyła Zagłady podczas drugiej wojny światowej.

Może cię rówież zaintersować