Kryzys gospodarczy, który dotknął Rzeczpospolitą Obojga Narodów w wyniku wojen XVII w., spowodował, że szlachta poszukiwała nowych sposobów na zwiększenie swoich dochodów. Jednym z przejawów tej tendencji było wprowadzenie w  XVIII w. kolejnych przepisów, które ograniczały możliwość prowadzenia karczm w miasteczkach, co sprzyjało rozwojowi gospód na terenach  wiejskich. Karczmy te należały do dworu.

Wśród dzierżawców karczm już od 2. połowy XVII w. zaczęli stopniowo przeważać Żydzi, zwłaszcza na Litwie i Żmudzi. Zubożenie chłopstwa, zakaz osobistego prowadzenia karczm przez szlachciców pod groźbą utraty praw stanu oraz rozwój  karczmarstwa wiejskiego sprawiły, że w ciągu kolejnych dziesięcioleci Żydzi zdominowali ten sektor gospodarki. Zdecydowanie przeważali na ziemiach położonych na wschód od Wisły. Natomiast na zachód od tej rzeki  wśród arendarzy nadal znajdowali się chłopi. Dzierżawą trudnili się także osadnicy z krajów niemieckich.

W 2. połowie XIX w.  Żydzi coraz częściej zajmowali się także rękodzielnictwem wiejskim, dzierżawą gorzelni, browarów, folwarków, pełnili więc ważną funkcję w społecznościach wiejskich.

Zarówno zagraniczni podróżnicy, jak i polska szlachta, nie mieli zbyt dobrej opinii o poziomie usług oferowanych w gospodach wiejskich. Świadczą o tym np. relacja astronoma Johanna Bernoulle z lat 70. XVIII w., czy wspomnienia francuskiego jezuity Huberta Vautrin z przełomu XVIII i XIX w., oraz poradniki ekonomiczne dla szlachty. Podkreślano, że wprawdzie same budynki miały  niekiedy okazały wygląd, ale wewnątrz panowała  ciasnota, gospodarz kwaterował  gości w tym samym pomieszczeniu, w którym spał  z rodziną. Poza tym z powodów religijnych podróżni nie byli  obsługiwani w szabat. Zauważano także, że karczmy, które wcześniej stanowiły ośrodek życia kulturalnego wsi, stopniowo stawały się głównie miejscem wyszynku i noclegu. Częściowo było to związane z tym, że w XIX w. w miastach i miasteczkach powstawało coraz więcej jadłodajni, konkurencyjnych pod tym względem.

Mimo tych wad, karczmy pozostawały centralnym punktem we wsi, miejscem wymiany poglądów i nawiązywania kontaktów, a Żydzi, charakteryzujący się oszczędnością i pracowitością, zapewniali ich opłacalność i stabilne funkcjonowanie.