Do Polski po ponad 80 latach powróciła z Salzburga unikatowa kolekcja okazów zoologicznych i książek naukowych zagrabionych podczas II wojny światowej ze zbiorów przedwojennego Państwowego Muzeum Zoologicznego w Warszawie.

37 okazów przyrodniczych i 46 książek naukowych zagrabionych w czasie II wojny światowej z Państwowego Muzeum Zoologicznego w Warszawie powróciło do Polski dzięki współpracy Departamentu Restytucji Dóbr Kultury Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego (MKiDN) z Haus der Natur w Salzburgu oraz Muzeum i Instytutem Zoologii Polskiej Akademii Nauk.

Szacuje się, że Polska w tym czasie II wojny światowej utraciła 70 proc. materialnego dorobku kulturowego – około pół miliona samych dzieł sztuki, w naszej bazie danych skatalogowanych jest tylko 64 tys. obiektów, które są opisane i udokumentowane  – podkreślił wicepremier, minister kultury i dziedzictwa narodowego, prof. Piotr Gliński.

Jak zaznaczył wicepremier, przekazane obiekty zrabowano z Muzeum Zoologicznego w Warszawie w listopadzie 1939 roku. Wskazał, że rabunkiem zbiorów kierował Eduard Paul Tratz – ówczesny dyrektor Museum Haus der Natur w Salzburgu, który działał w ramach Sonderkommando Paulsen, utworzonego przez profesora archeologii Petera Paulsena w celu rabowania dóbr kultury w Polsce. Obaj należeli do NSDAP i byli jednymi z wielu naukowców w mundurach, którzy zajmowali się grabieżą polskiego dziedzictwa – dodał prof. Piotr Gliński.

To kolejny krok do rozliczenia wojennej historii Haus der Natur. Trzeba w tym miejscu podkreślić, że sprawy te do dziś nie zostały rozliczone. Niepodległa Polska nie uzyskała żadnej godziwej rekompensaty za straty i rabunki wojenne, także te dotyczące polskiej kultury i nauki – przypomniał szef resortu kultury.

Adrian Andrzejewski