W tym roku przypada 185 rocznica urodzin i 130 rocznica śmierci Jana Matejki. W związku z tym Narodowe Centrum Kultury (NCK) postanowiło przypomnieć mało znaną szerokiej publiczności, a jednocześnie bardzo interesującą spuściznę rysunkową wybitnego malarza.
W Kordegardzie – Galerii NCK od 15 września do 15 października prezentowane będą 43 rysunki i szkice do znanych obrazów historycznych Matejki, w tym Hołdu Carów Szujskich, Rejtana, Hołdu Pruskiego, Kazania Skargi, Unii Lubelskiej, Bitwy pod Grunwaldem, Królowej Jadwigi, Batorego pod Pskowem, a także prace mniej znane, np. szkic do akwarel lub obrazów zaginionych.
Rysunki pochodzą ze zbiorów Muzeum Narodowego w Warszawie. Wśród prezentowanych w Kordegardzie znajdują się rysunki tworzone przez artystę od piętnastego roku życia niemal do śmierci.
Dotychczas tylko dwukrotnie, w 1938 i 1993 roku, prezentowano prace z Gabinetu Rycin i Rysunków Muzeum Narodowego w Warszawie w tak szerokim wyborze. Matejko to jeden z najwybitniejszych artystów w dziejach Polski – jego twórczość, ale także działalność publiczna i patriotyczna sprawiły, że na stałe zapisał się w historii polskiej kultury.
U Matejki wszystko było na najwyższym poziomie. Jan Matejko był także przedstawicielem szkoły historyzmu w sztuce i wybitnym analitykiem polskiej historii. Wybierał tematy najważniejsze – przełomowe momenty w polskiej historii – powiedział minister kultury i dziedzictwa narodowego prof. Piotr Gliński podczas wernisażu wystawy „Jan Matejko. Przedobrazy” w warszawskiej Kordegardzie.
Minister Piotr Gliński podkreślił, że Jan Matejko zdobył uznanie nie tylko w Polsce, ale był także wybitną postacią kultury europejskiej.
Uzyskał złoty medal w Paryżu w wieku 26 lat za obraz „Kazanie Skargi”, który dotyczył polskich problemów i dylematów. Był także nauczycielem pokoleń wielkich polskich malarzy oraz historykiem kostiumologii – przypomniał szef resortu kultury.
Adrian Andrzejewski