Akademia Kopernikańska to nowa instytucja nauki, która ma służyć wzmocnieniu polskiej kadry akademickiej, zwiększyć konkurencyjność i przyczynić się do większej rozpoznawalności polskiej nauki w świecie.
Za przyjęciem ustawy głosowało 231 posłów, przeciw było 217, a 2 wstrzymało się od głosu. Teraz ustawa trafi do Senatu. Projekt przygotowywany był wspólnie przez resort edukacji i nauki oraz Kancelarię Prezydenta.
Akademia miałaby realizować program obejmujący m.in. finansowanie badań naukowych, w tym stypendiów kopernikańskich, grantów Mikołaja Kopernika, wspieranie Szkoły Głównej Mikołaja Kopernika, przyznawanie nagród kopernikańskich czy powoływanie ambasadorów Akademii Kopernikańskiej.
Będzie ją tworzyło sześć Izb: Astronomii i Nauk Matematyczno-Przyrodniczych, Nauk Medycznych, Nauk Ekonomicznych i Zarządzania, Filozofii i Teologii, Nauk Prawnych oraz Laureatów Nagrody Kopernikańskiej.
Przewidziano również utworzenie powiązanej strukturalnie z Akademią uczelni publicznej – Szkoły Głównej Mikołaja Kopernika. Jej siedzibą będzie Warszawa, ale instytucja ma integrować jednostki funkcjonujące w całym kraju: Kolegium Astronomii i Nauk Przyrodniczych w Toruniu, Kolegium Nauk Medycznych w Olsztynie, Kolegium Nauk Ekonomicznych i Zarządzania w Warszawie, Kolegium Filozofii i Teologii w Krakowie, Kolegium Nauk Prawnych w Lublinie.
Raz na pięć lat organizowany będzie Światowy Kongres Kopernikański. Pierwszy odbędzie się w przyszłym roku, w rocznicę 550-lecia urodzin Mikołaja Kopernika. Wydarzenie ma zgromadzić badaczy z całego świata zajmujących się tematyką kopernikańską.
Jak wynika z uzasadnienia do ustawy, łączne wydatki dla budżetu państwa związane z obowiązywaniem ustawy w zakresie kosztów organizacji i funkcjonowania Akademii Kopernikańskiej można szacunkowo określić na 25 mln zł rocznie.
Adrian Andrzejewski