Strona główna » Rosyjska protekcja i monopole Leona Newachowicza

Rosyjska protekcja i monopole Leona Newachowicza

przez DignityNews.eu
W okresie zniewolenia Polski w XIX wieku wiele postaci doszło do wielkich fortun dzięki współpracy z zaborcami. Jedną z takich osób był przedsiębiorca Leon Newachowicz, w swoim czasie najbogatszy człowiek w Królestwie Polskim.

W 1778 r. w miasteczku Szkłów koło Mohylewa urodził się Lejb ben Noach. W 1806 r. zmienił wyznanie, przechodząc z judaizmu na protestantyzm, a cztery lata później – jako Lew Nikołajewicz Newachowicz – otrzymał szlachectwo i godność radcy kolegialnego. Dla dalszego rozwoju jego kariery ważne okazało się pozyskanie ważnego protektora w Petersburgu – Nikołaja Nowosilcowa, z którym przybył do Warszawy po upadku Napoleona Bonapartego. Zajął się wówczas dostawami żywności i furażu dla armii rosyjskiej. Już w 1816 r. zawarł umowę, dzięki której na 6 lat dzierżawił całą administrację monopolu tabacznego w Królestwie Polskim. Zobowiązał się przy tym do wybudowania 4 fabryk i płacenia rocznego czynszu w wysokości 800 tys. złotych w ciągu pierwszych 3 lat i 1 mln zł w kolejnych.

Powierzenie Newachowiczowi dzierżawy podatku od trunków i rzeźni sprawiło, że szybko stał się panem rynku alkoholowego, dyktował warunki sprzedaży i ceny trunków, wreszcie sam podjął ich produkcję. W rezultacie zbankrutowało wielu drobnych plantatorów tytoniu i kupców oraz szynkarzy. Wzrósł zwalczany przez samego monopolistę przemyt tytoniu i alkoholi. Newachowicz czerpał ogromne zyski, w tym z Żydów, będąc przejściowo poborcą podatku koszernego. Narzekano, że monopolista zasypywał rynek najgorszym tytoniem. Szybko rosnąca fortuna, dzierżenie w rękach jednej osoby ważnych działów gospodarki narodowej oraz liczne oskarżenia o nadużycia wystawiały działalność Newachowicza pod pręgierz szerokiej opinii społecznej oraz przyczyniło się do złej sławy zaufanego człowieka obcej biurokracji.

Mając opinię wyzyskiwacza i sługi Rosjan, w 1830 r. wyjechał do Petersburga czym, uchronił się przed złością warszawskiego ludu, który przy okazji wybuchu powstania przeciwko zaborcy splądrował jego rezydencję, a powstańczy Rząd Tymczasowy szybko zniósł monopole. Newachowicz zmarł 1 sierpnia 1831 r., pozostawiając majątek oceniany na co najmniej 3,5 mln złotych.

 

Może cię rówież zaintersować