Sprzedaż papierosów w Polsce systematycznie rośnie. W dwóch pierwszych miesiącach tego roku wzrosła aż o 11 proc.. W styczniu i w lutym Polacy wypalili o ponad 742 mln sztuk papierosów więcej, niż w tym samym czasie w 2021 roku.
Tymczasem konsekwentnie od lat maleje natomiast udział szarej strefy, która w 2021 roku stanowiła już zaledwie 5,8 proc. rynku tytoniowego – wynika z raportu Instytutu Prognoz i Analiz Gospodarczych (IPAG), który przypomina, że w tej branży szara strefa maleje sukcesywnie od 2015 roku, gdy wynosiła 19 proc.
Przez szereg lat największy wolumenowo przemyt papierosów do Polski pochodził z Białorusi i Ukrainy, przy czym z tego pierwszego kraju wspierany i współorganizowany był nierzadko nieoficjalnie przez służby i przedsiębiorstwa państwowe. Począwszy od połowy 2021 roku, w związku z wojną hybrydową na granicy Polski i Białorusi, z jednej strony wzmocniona została ochrona polskiej granicy, dzięki czemu przerzut nielegalnych towarów stał się bardziej utrudniony, a z drugiej strony służby białoruskie większy nacisk położyły na sterowanie nielegalną migracją niż na dotychczasową działalność .
Z początkiem 2022 roku, w związku z sytuacją na Ukrainie oraz na granicy ukraińsko-polskiej rodziły się podejrzenia o ewentualne wzmocnienie tego kierunku przemytu. W ocenie IPAG, mimo dramatycznej sytuacji tam panującej, kontrola ruchu towarowego nie została zakłócona, a ewentualne przenoszenie przez uchodźców niewielkich ilości papierosów nie stanowi istotnego problemu.
Jak wskazują analitycy większym zagrożeniem w niedalekiej przyszłości może być imigracja do Polski specjalistów zatrudnionych wcześniej w działających na Ukrainie fabrykach tytoniowych, które ze względu na działania wojenne musiały przerwać produkcję. Znajdować mogą oni zatrudnienie w działających w Polsce zakładach, zajmujących się nielegalnym wytwórstwem podrobionych papierosów.
Zdaniem IPAG, spadek udziału nielegalnej sprzedaży w rynku do 5,8 proc. jest jednak nie tylko efektem skutecznych działań polskich służb, ale również dynamicznie rosnącej – pomimo podwyżki podatku akcyzowego na papierosy w 2020 roku – legalnej sprzedaży papierosów w Polsce.
Adrian Andrzejewski zlec