Hipolit Wawelberg urodził się 8 maja 1843 r. w Warszawie w zamożnej żydowskiej rodzinie. Po wybuchu powstania styczniowego przerwał naukę w Instytucie Agronomicznym i wstąpił do partyzantki, ale dla uniknięcia represji prędko wyjechał na studia handlowe do Berlina. W 1869 r. ożenił się z Ludwiką Bersohn, córką warszawskiego fabrykanta, a następnie wyjechał do Petersburga, by poprowadzić filię rodzinnego banku.

Wkrótce rozpoczął działalność filantropijną. Organizował tanie kuchnie dla ubogich, wydawał miesięcznik „Kraj” dla Polaków, przekazywał datki na zakup gruntów w Argentynie dla żydowskich kolonistów z ziem polskich. Najaktywniej działał w Warszawie. Wspierał wydawanie „Kuriera Polskiego”, finansował szkoły zawodowe, druk dzieł polskich pisarzy, utrzymanie szpitala dla dzieci oraz budowę pomnika Adama Mickiewicza. Fundował także stypendia. Założył Towarzystwo Kolonii Letnich dla ubogich dzieci i zakupił na ten cel posiadłość w Ciechocinku.

Razem ze szwagrem, Stanisławem Rotwandem, współtworzyli Muzeum Przemysłu i Rolnictwa oraz Muzeum Rzemiosł i Sztuki Stosowanej w Warszawie. W 1895 r. obaj ufundowali słynną szkołę techniczną. W 1897 r. Wawelberg wraz z żoną powołali Fundację Tanich Domów w Warszawie, która budowała  mieszkania dla robotników i młodej inteligencji. Już w 1899 r. oddano do użytku pierwsze osiedle na Woli, złożone z czterech kamienic z ubikacjami, bieżącą wodą, oświetleniem oraz z pralnią, ochronką i klubem dla mieszkańców, łaźnią i kilkoma lokalami handlowymi.

W czteroletniej Szkole Mechaniczno-Technicznej im. Wawelberga i Rotwanda fundatorzy początkowo pokrywali koszty czesnego niemal połowy studentów. Hipolit zmarł w 1901 r., ale jego dzieło rozwijało się dalej przez pół wieku. Szkoła uczyła mechaników i elektryków, od 1906 r. w języku polskim. W 1929 r. zyskała rangę wyższej uczelni jako Wyższa Szkoła Inżynierska. Ukończyło ją prawie 5000 absolwentów, którzy mieli znaczący wpływ na rozwój gospodarczy Polski.