W Muzeum Sztuk Użytkowych w Zamku Królewskim w Poznaniu – oddziale poznańskiego Muzeum Narodowego – otwarto wystawę „Barbie – nieznane oblicza” ukazującą rzadko omawiane wątki z ponad sześćdziesięcioletniego „życia” najsłynniejszej lalki świata. Ekspozycja pozwala prześledzić sposób postrzegania kobiet na przestrzeni kilku ostatnich dziesięcioleci.

Najsłynniejsza lalka świata skończyła 64 lata. Jej poszczególne wcielenia dają nam wgląd w zmiany społeczne zachodzące w poszczególnych dekadach XX i XXI wieku. Oczywiście chodzi zwłaszcza o społeczeństwo amerykańskie, choć nie tylko. Lalki są odbiciem często burzliwych i kontrowersyjnych zjawisk, takich jak chociażby rasizm, dyskryminacja ze względu na wiek, czy wykluczenie spowodowane niepełnosprawnością.

Wystawa próbuje między innymi odpowiedzieć na następujące pytania: czy Barbie zasługuje na miano głupiutkiej blondynki i dlaczego wciąż musi walczyć o prawo do bycia chirurżką – zarówno w życiu zawodowym, jak i w słowniku.

Barbie postrzegana jako zjawisko kulturowe prowokuje do zadawania pytań o pozycję kobiety we współczesnym świecie. Czy lalka jest ucieleśnieniem ideału piękna? Czy role, które przyjmuje faktycznie są odzwierciedleniem udziału i pozycji kobiet w otaczającej nas rzeczywistości? Jakie aktywności Barbie ma ciągle dopiero przed sobą? 

Wystawa porusza również ważne problemy społeczne: kwestię rasizmu, wykluczenia ze względu na chorobę, niepełnosprawność, płeć czy wiek. Jest też opowieścią o kulturze, ideach ostatnich kilkudziesięciu lat, które Barbie odzwierciedlała, a czasem wręcz tworzyła, oraz o wydarzeniach, w których brała udział. Próbuje też odpowiedzieć na pytanie jakie ma szanse na zostanie pierwszą prezydentką Stanów Zjednoczonych.

Prezentowane w poznańskim muzeum eksponaty – wyprodukowane przez firmę Mattel – pochodzą ze zbiorów prywatnych Teresy Iwańczuk, Pauliny Jarysz, Izabeli Kłos i Grzegorza Zdzieborskiego. 

Arkadiusz Słomczyński