Za zaangażowanie w walkę o wolność i niepodległość Polski władze rosyjskie zesłały go do Czelabińska. Działał także na rzecz rozwoju społeczności żydowskiej. Jego pogrzeb (3 kwietnia 1913 r.) stał się manifestacją przyjaźni polsko-żydowskiej. Poznajmy bliżej niezwykłą historię Jakuba Rotwanda.

Urodził się w 1818 r. w Łęczycy. Jakub jako mały chłopiec uczył się w żydowskiej religijnej szkole, czyli w chederze. Następnie rozpoczął  edukację w szkole rządowej. Świeckie wykształcenie nie stanowiło jednak zagrożenia dla wychowanego w tradycji żydowskiej Jakuba, ponieważ w 1829 r. rozpoczął on naukę w Warszawskiej Szkole Rabinów.

Polska w tym czasie nie istniała na mapach. Jej ziemie zostały w XVIII w. zagarnięte przemocą przez Rosję, Prusy i Austrię. Gdy w 1830 r. wybuchło powstanie listopadowe (polski, antyrosyjski zryw niepodległościowy), Jakub Rotwand wraz ze znajomymi ze szkoły rabinów podjął się sypania szańców na Pradze. Nie po raz ostatni zaangażował się w polskie dążenia niepodległościowe. Po ukończeniu edukacji nauczał w szkole rządowej dla żydowskich dzieci. W 1841 r. powołano go na sekretarza Gminy Wyznaniowej Żydowskiej w Warszawie. Był nim przez następne 35 lat.

Rotwand zaangażował się również w założenie postępowej synagogi przy ulicy Nalewki w Warszawie, którą otwarto w 1852 r. W 1863 r. Polacy po raz kolejny podjęli próbę zrzucenia rosyjskich kajdan i wzniecili powstanie styczniowe. Rotwand niezwykle silnie przekonywał Żydów, by udzielili wsparcia Polakom. Stale kontaktował się organami dowodzącymi powstaniem.

Za wsparcie zrywu Jakub Rotwand został aresztowany przez władze carskie i zesłany w głąb rosyjskiego imperium – do Czelabińska. Po powrocie do Warszawy w 1865 r. wrócił do obowiązków sekretarza żydowskiej gminy wyznaniowej.

Zmarł 3 kwietnia 1913 roku. Jego śmierć stała się manifestacją przyjaźni polsko-żydowskiej. Pochowano go cmentarzu żydowskim w Warszawie przy ul. Okopowej.