80 lat temu, 27 września 1942 r.,  na terenie okupowanych przez Niemców ziemiach polskich powstał Tymczasowy Komitet Pomocy Żydom. Organizacja ta powstała z   inicjatywy pisarki Zofii Kossak-Szczuckiej w porozumieniu z działającymi w warunkach konspiracji przedstawicielami polskiego rządu emigracyjnego.

Niemcy na zajętych terenach Polski prowadzili konsekwentną politykę zmierzająca do zagłady ludności żydowskiej. Początkowo polegała ona na grabieży majątku, zmuszania do pracy przymusowej czy przesiedlania do gett. W październiku 1941 r. Hans Frank, generalny gubernator wydał rozporządzenie zabraniające Żydom opuszczania getta pod groźbą kary śmierci. Ta sama kara groziła ludności polskiej udzielającej w jakiejkolwiek formie pomocy Żydom. Niemcy masowo ją stosowali nawet wobec członków rodzin, w tym dzieci, Polaków udzielających schronienia Żydom. W 1942 r. Niemcy rozpoczęli na masową skalę operację wymordowania wszystkich europejskich Żydów w ramach Akcji Reinhardt (Einsatz Reinhardt) poprzez kierowanie kolejnych transportów ludności żydowskiej do obozów zagłady w Bełżcu, Sobiborze, Treblince i innych. Wcześniej, tj. w 1942 r. eksterminacja Żydów odbywała się na zajętych przez Niemców polskich Kresach Wschodnich. Masowe mordy dokonywały tam Eisatzgruppen.

Pomimo grożących kar wielu Polaków decydowało się na udzielanie pomocy Żydom. Przybierała ona różne formy – od przekazywania żywności, leków, organizowania fałszywych dokumentów czy udzielaniu schronienia. Początkowo działania pomocowe miały wyłącznie charakter indywidualny poprzez udzielania wsparcia sąsiadom czy znajomym, lecz wkrótce by przybrały także formę zorganizowaną.

27 września 1942 r. w okupowanej przez Niemców Warszawie powstał Tymczasowy Komitet Pomocy Żydom, nazywany również Komitetem im. Konrada Żegoty. Jego pracami kierowały Zofia Kossak-Szczucka oraz Wanda Krahelska-Filipowicz, obydwie wcześniej zaangażowane w udzielanie pomocy Żydom. Kossak-Szczucka jest autorką odezwy skierowanej do społeczeństwa polskiego pt. „Protest!” która została rozkolportowana 11 sierpnia 1942 r. w Warszawie. W ulotce zostało mocno wyartykułowane stanowisko polskich katolików wobec Zagłady.

Komitet w ramach swych działań starał się zgromadzić środki finansowe i rzeczowe niezbędne do udzielania pomocy, które były przekazywane stronie żydowskiej. Dostarczano fałszywe dokumenty i pomagano w ukrywaniu się Żydów poza gettem.

Tymczasowy Komitet Pomocy Żydom działał do 4 grudnia 1942 r., kiedy powołano Radę Pomocy Żydom „Żegota” Zarówno Zofia Kossak-Szczucka jak Wanda Krahelska-Filipowicz za swoją działalność otrzymały od Yad Vashem medal „Sprawiedliwy wśród Narodów Świata”.