Przedsiębiorstwa w Polsce w ostatnich dwóch latach były mało aktywne inwestycyjne. Jest to skutek wprowadzonych ograniczeń dla biznesu w związku z pandemią COVID-19 oraz niepewności co do warunków gospodarowania, po agresji Rosji na Ukrainę. Od lutego 2021 r. udział firm ponoszących wydatki w aktywa materialne i/lub niematerialne nie przekroczył 50 proc. – wynika z badań Banku Gospodarstwa Krajowego przeprowadzonych na potrzeby tworzenia Miesięcznego Indeksu Koniunktury (MIK).
Większość przedsiębiorstw nie inwestowała z powodu braku takiej potrzeby. Natomiast brak możliwości finansowych do inwestowania deklarowało od 13 proc. do 27 proc. firm, najwięcej na początku 2021 r. i w okresach wzrostu liczby zachorowań na COVID-19 i związanego z tym lockdownu.
Co ciekawe, wybuch wojny w Ukrainie, jak dotąd, nie wpłynął istotnie na decyzje inwestycyjne firm, chociaż w marcu i kwietniu br. mniej przedsiębiorstw (ok. 40 proc.) niż w styczniu (45 proc.) deklarowało poniesienie wydatków na inwestycje.
Skłonność do inwestowania wiąże się z wielkością i branżą, w której działa firma. Najczęściej inwestują średnie i duże przedsiębiorstwa, najmniej aktywne są mikroprzedsiębiorstwa. W 2022 r., wobec niepewności co do przyszłych warunków gospodarowania, nawet w grupie firm dużych, bardziej odpornych na kryzysy, zmniejszył się udział firm deklarujących poniesienie wydatków inwestycyjnych – z 68 proc. w styczniu do 53 proc. w kwietniu tego roku.
W 2022 r. najmniej aktywne inwestycyjnie były firmy handlowe, które też zauważalnie zmniejszyły swoje inwestycje po wybuchu wojny na Ukrainie (z 42 proc. w lutym do 33 proc. w marcu i 36 proc. w kwietniu).
Z kolei w produkcji i budownictwie sytuacja od początku roku była względnie stabilna – udział firm inwestujących oscylował wokół 38-45 proc. Największe wahania odnotowano w usługach – na początku roku inwestycje realizowało 53 proc. firm, a w kwietniu już tylko 35 proc.
W podsumowaniu raportu czytamy, że wojna i wysoka inflacja to obecnie dwa czynniki, które zniechęcają do inwestowania. W efekcie, wysokiej samoocenie płynności finansowej firm nie odpowiada zwiększenie aktywności inwestycyjnej, mimo utrzymujących się korzystnych ocen warunków dostępu do finansowania zewnętrznego.
Adrian Andrzejewski zlec