Badacze z Uniwersytetu Warszawskiego (UW) zbudowali pierwszy w Polsce procesor kwantowy i wykorzystali go w spektroskopii. Fizycy z Centrum Optycznych Technologii Kwantowych, które powstało dzięki wsparciu Fundacji na rzecz Nauki Polskiej z programu Międzynarodowe Agendy Badawcze oraz z Wydziału Fizyki UW, kilka lat temu zaprojektowali i zbudowali pierwszą w Polsce pamięć kwantową, która dzięki dalszemu rozwojowi stała się teraz też procesorem kwantowym.

Procesor kwantowy oparty jest na chmurze zimnych atomów. Mogą one w wydajny sposób przechowywać i przetwarzać informacje ze światła. Urządzenie to może rozwiązywać realne problemy, z którymi nie poradziłyby sobie standardowe procesory. Można go m.in. wykorzystać jako element superrozdzielczego spektrometru – informuje Wydział Fizyki UW.

Szczegóły rozwiązania doktoranci Mateusz Mazelanik i Adam Leszczyński wraz z doktorem Michałem Parniakiem opisali w artykule na łamach „Nature Communications”.

Fizycy z UW zbudowali urządzenie, które pozwala uzyskać w spektroskopii dużą rozdzielczość (15 kHz, lub też czterdzieści części na bilion) przy użyciu niewielkiej ilości światła z danego obiektu.  Nasz spektrometr bije klasyczny limit, używając 20 razy mniej fotonów niż hipotetyczny tradycyjny spektrometr – mówi Mateusz Mazelanik. Jednak nasz rekord jest też absolutny, bo klasyczne urządzenie o podobnej rozdzielczości właściwie nie istnieje – dodaje doktorant z UW.

Zespół fizyków doświadczalnych w Centrum Optycznych Technologii Kwantowych składa się ze specjalistów oraz studentów i doktorantów głównie z Wydziału Fizyki Uniwersytetu Warszawskiego. Zespół nie tylko konstruuje unikalne urządzenia kwantowe na potrzeby praktyczne, ale również bada fundamentalne granice mechaniki kwantowej.

Adrian Andrzejewski