Naukowcy Uniwersytetu Warszawskiego (UW), Akademii Górniczo-Hutniczej oraz Państwowego Instytutu Geologicznego podczas prac archeologicznych w północnym Omanie odkryli ślady starożytnej metalurgii. Badania koncentrowały się wokół tzw. mikro-regionu Qumayrah, gdzie ekspedycja z Centrum Archeologii Śródziemnomorskiej im. Kazimierza Michałowskiego (CAŚ) UW – jako pierwsza polska ekipa archeologiczna w tym kraju – pracuje od 2016 roku.

Od rozpoczęcia badań naukowcy zarejestrowali kilkadziesiąt nieznanych wcześniej stanowisk archeologicznych o różnej chronologii, od epoki kamienia po czasy nowożytne. Właśnie zakończył się kolejny sezon, podczas którego dokonano nowych odkryć. W ramach projektu przeprowadzono archeologiczne i geologiczne prospekcje terenowe oraz badania sondażowe na dziesięciu stanowiskach.

Wykonano dokumentację ponad pięćdziesięciu konstrukcji z różnych okresów epoki brązu (kultury Umm an-Nar i Wadi Suq), kilku budowli z epoki żelaza i kilkudziesięciu obiektów z okresów późniejszych lub o nieustalonej chronologii. Wśród najstarszych, datowanych na wczesną epokę brązu, czyli tzw. okres Umm an-Nar (ok. 2600–2000 p.n.e.) znajdują się typowe dla tej kultury okrągłe kamienne wieże oraz grobowce wieżowe.

Podczas prac archeologicznych naukowcy natrafili również na wykopaliska z epoki żelaza. Odkryli  osadę, prawdopodobnie z wieżą obserwacyjno-obronną, położona na wzgórzu górującym nad skrzyżowaniem dwóch dolin, którymi przebiegały szlaki karawanowe prowadzące z dużych oaz na południu gór Hadżar ku wybrzeżu Zatoki Omańskiej z jednej strony i ku ośrodkom położonym na terenie dzisiejszych Zjednoczonych Emiratów Arabskich z drugiej.

W odkopanej części stanowiska, na około 1400 mkw. natrafiono na trzydzieści trzy pomieszczenia należące do przylegających do siebie domów rozlokowanych po obu stronach wąskiej uliczki. Ten rodzaj zabudowy, jak podkreślają badacze, daleki jest od wiejskiego charakteru osad, których można się spodziewać w tak niewielkim ośrodku górskim.

Arkadiusz Słomczyński