Interdyscyplinarny zespół naukowców Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu oraz Uniwersytetu Zachodnioczeskiego w Pilźnie zbada filie niemieckich obozów koncentracyjnych, m.in. na terenie Borów Dolnośląskich. Celem poszukiwań jest odnalezienie zapomnianych i utajnionych grobów ofiar nazizmu oraz ocena materialnych dowodów dotyczących warunków życia i pracy więźniów.

Projekt „Bioarcheologia i archeologia krajobrazów represji narodowo-socjalistycznych: Perspektywa Europy Środkowo-Wschodniej” jest finansowany przez Narodowe Centrum Nauki w ramach konkursu OPUS 22 + LAP.

Pierwszym celem badaczy jest ocena materialnych dowodów dotyczących uwikłania nazistowskiego „kraju obozowego” w produkcję wojenną i logistykę wojskową. Setki obozów były ściśle powiązane z różnymi obiektami przemysłowymi i instalacjami wojskowymi. Do analizy sposobów funkcjonowania tego systemu, a także warunków życia i pracy jeńców wojennych, więźniów obozów koncentracyjnych i robotników przymusowych, wybrano dwa przykładowe „krajobrazy obozowe”.

Badane będą okolice miasta Holýšov w zachodnich Czechach, z pozostałościami kilku obozów związanych z produkcją amunicji (m.in. podobóz KZ Flossenbürg). Na terenie Polski będzie to zaś obszar Borów Dolnośląskich w zachodniej Polsce, gdzie zachowały się materialne ślady filii KZ Gross-Rosen związanych z działaniem ulokowanych tam kompleksów wojskowych.

Drugim – równorzędnym – celem projektu jest odnalezienie zapomnianych/utajnionych grobów ofiar nazizmu. W Borach Dolnośląskich zostaną podjęte poszukiwania grobów więźniów KZ Gross-Rosen z filii w Iłowej (pow. żagański) i Trzebieniu (pow. bolesławiecki). W Czechach badania skoncentrują się na grobach więźniów, którzy zginęli podczas Marszów Śmierci w powiecie tachovskim na początku 1945 roku. Podobne miejsce będzie badane w zachodniej Polsce w powiecie żarskim.

Arkadiusz Słomczyński