Naukowcy z Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu (UPWr) pracują nad stworzeniem nowych leków oraz produkcją naturalnych biopigmentów. Do tego celu chcą wykorzystać potencjał endofitycznych grzybów. Projektem BioExplor na UPWr kieruje dr El Sayed Ali, na stałe związany z Centrum Badań Nuklearnych Egipskiej Komisji Energii Atomowej.

Projekt BioExplor sięga poza medycynę, wkraczając w obszar biotechnologii przemysłowej. Badacze zidentyfikowali grzyby zdolne do produkcji m.in. beta-karotenu i melaniny, biopigmentów cieszących się dużym zainteresowaniem przemysłowym ze względu na zastosowania w żywności, kosmetykach i innych produktach.

Prace badawcze rozpoczęły się od wyizolowania wielu unikatowych grzybów endofitycznych z roślin rosnących w Lesie Mokrzańskim położonym na obrzeżach Wrocławia. Te symbiotyczne organizmy zamieszkujące tkanki roślin zostały wyizolowane, aby otrzymać z nich związki, które następnie poddano ocenie pod kątem ich właściwości biologicznych.

Wyniki uzyskane we współpracy z zespołem z Uniwersytetu Medycznego we Wrocławiu dostarczyły kandydatów o obiecujących właściwościach antybakteryjnych, przeciwgrzybiczych, antyoksydacyjnych i antynowotworowych. Odkrycia te nie ograniczają się jedynie do sfery akademickiej, a wskazują konkretną drogę do opracowania w przyszłości nowych leków przeciwko wielu chorobom, w tym nowotworom i infekcjom bakteryjnym.

– Wyizolowaliśmy nowego grzyba, który produkuje melaninę. Nazywam ją „czarnym złotem”, ponieważ ma duże znaczenie w przemyśle. Proces ekstrakcji melaniny z naturalnych źródeł jest skomplikowany i kosztowny. Nasz grzyb natomiast produkuje ten związek pozakomórkowo w znacznych ilościach, stanowiąc swoistą biofabrykę naturalnej melaniny – mówi dr El-Sayed.

Wśród osiągnięć zespołu projektu BioExplor jest też rozwój badań nad grzybem Monascus odpowiedzialnym za produkcję czerwonego biopigmentu, znajdującego szerokie zastosowanie w przemyśle spożywczym.

Arkadiusz Słomczyński