Auschwitz – niemiecki nazistowski obóz koncentracyjny i ośrodek zagłady – stał się międzynarodowym symbolem. Rocznicę jego wyzwolenia, 27 stycznia, Organizacja Narodów Zjednoczonych ustanowiła Międzynarodowym Dniem Pamięci o Ofiarach Holokaustu.

W Auschwitz byli więzieni i mordowani obywatele niemal wszystkich krajów Europy okupowanych przez Niemców, w zdecydowanej większości Żydzi. Ponad 1,1 mln osób nie doczekało wolności. Zginęli w największej z hitlerowskich fabryk śmierci.

W przeddzień obchodów, 26 stycznia 2023, w Nowym Domu Poselskim polskiego Sejmu odbyło się uroczyste otwarcie wystawy „Obraz Treblinki w oczach Samuela Willenberga”. 

15 rzeźb Samuela Willenberga przedstawia codzienność życia w obozowym piekle. Artysta oddaje głos pojedynczym ofiarom, uwiecznił w rzeźbie również sceny zbiorowe takie jak bunt w obozie czy ucieczkę garstki ocalałych więźniów. Samuel Willenberg, więzień i uczestnik buntu z 2 sierpnia 1943 r. w niemieckim obozie zagłady w Treblince, ocalał jako jeden z nielicznych.

Upamiętnienie Ofiar Holokaustu odbywa się w całej Polsce. Pod pomnikiem Bohaterów Getta w Warszawie i na terenie dawnego niemieckiego obozu koncentracyjnego Auschwitz II – Birkenau, gdzie odbędą się główne obchody 78. rocznicy wyzwolenia Auschwitz.

W Bydgoszczy w miejscu, gdzie stała bydgoska synagoga, w sposób uroczysty zostaną odczytane imiona bydgoskich ofiar Zagłady. W Toruniu podczas sympozjum „Oblicza pojednania”, które odbędzie się Akademii Kultury Społecznej i Medialnej, prof. Mirosław Golon, zastępca dyrektora Oddziału Instytutu Pamięci Narodowej w Gdańsku, wygłosi referat „Toruńskie inicjatywy (polskie Yad Vashem) w budowaniu pojednania narodu polskiego i izraelskiego”.

W Archiwum Państwowym w Olsztynie odbędzie się panel dyskusyjny „Patrioci – żołnierze – Żydzi”, zaś w siedzibie wrocławskiego IPN-u wykład dla młodzieży szkolnej dr Michała Siekierki „Zagłada na ziemiach okupowanej Polski”.

Adrian Andrzejewski