Strona główna » Kazimierz Leski „Bradl” – inżynier, żołnierz, wywiadowca

Kazimierz Leski „Bradl” – inżynier, żołnierz, wywiadowca

przez Dignity News
Był jednym z najbardziej ofiarnych żołnierzy Armii Krajowej, wytrawnym konspiratorem i wieloletnim więźniem Polski rządzonej przez komunistów. W swoim długim i wielobarwnym życiu Kazimierz Leski wykorzystał wiele okazji, by służyć ojczyźnie i nieść pomoc innym.

Urodził się w 1912 r. w Warszawie, na terenie Królestwa Polskiego, znajdującego się pod zaborem rosyjskim.. Jego ojciec był pochodzenia żydowskiego, matka wywodziła się z polskiej szlachty. Inżynier Juliusz Natanson-Leski brał udział w walkach o niepodległość.

Młodość Leskiego przypadła na okres  odradzającej się Polski, . Po ukończeniu liceum  rozpoczął studia w prestiżowej Szkole Inżynierskiej im. Hipolita Wawelberga i Stanisława Rotwanda. W 1935 ukończył naukę, otrzymując stopień inżyniera mechanika. Rok później podjął się jako kreślarz pracy przy budowie statków w Holandii, nie zapominając o swoich patriotycznych obowiązkach wobec Polski. Nawet podczas pracy na zachodzie Leski starał się wspomóc budowanie siły Rzeczypospolitej. Kiedy przeniesiono go do działu budowy okrętów podwodnych, wniósł swój wkład w konstruowanie okrętów: ORP “Sęp” i osławionego ORP “Orzeł”, wprowadzając istotne usprawnienia w budowie. Młody inżynier uprawiał też z pasją sport. Jego wielkim marzeniem było latanie. Po pokonaniu wielu przeszkód udało mu się dostać się do Szkoły Podchorążych Rezerwy Lotnictwa w Sadkowie pod Radomiem.

Po wybuchu drugiej wojny światowej Leski został oddelegowany na stanowisko pilota samolotu łącznikowego Lublin R-XVIII F. Jego udział w walkach zakończył się wkrótce po wkroczeniu Sowietów do Polski. 17 września pilot został zestrzelony przez jednostki Armii Czerwonej i trafił do niewoli. Udało mu się jednak uciec z niej i przedostał się do Warszawy.

Działalność w ruchu oporu Polak rozpoczął od wstąpienia w szeregi  organizacji wywiadowczej “Muszkieterzy”.. Leski, działając pod pseudonimem „Bradl” zajmował się w niej kontrwywiadem, w dużej mierze tworząc skomplikowany system bezpieczeństwa organizacji. Komórka kontrwywiadu wraz z Leskim jako jednym  z jej szefów, przeszła do Związku Walki Zbrojnej. Według hipotez części historyków Leski rozpracowywał “Muszkieterów” na rzecz ZWZ, jednak teza ta nie jest dostatecznie udokumentowana. Po przekształceniu ZWZ “Bradl” został przeniesiony do II Oddziału Komendy Głównej AK. Do obowiązków Leskiego należało przygotowywanie tras kurierów na zachód oraz działalność wywiadowcza i kontrwywiadowcza.

Dla realizacji wymienionych celów konspirator podróżował po Europie (dotarł m.in. do okupowanej Francji i do Hiszpanii), używając tożsamości niemieckich oficerów, pracowników administracji i firm współpracujących z Wehrmachtem.  Była to bardzo ryzykowna działalność, ale agent świetnie opanował język i obyczaje niemieckie, co w połączeniu z inteligencją, swobodą bycia i doskonale podrobionymi przez Polskie Państwo Podziemne dokumentami dawało szanse na sukces. Według niektórych opinii, Leski podczas pobytu w Paryżu miał wykraść plany niemieckich fortyfikacji Wału Atlantyckiego, jednak nie ma to dostatecznego potwierdzenia w źródłach. W każdym razie odwaga, a nawet brawura w połączeniu z gruntownym przygotowaniem misji były jego znakami rozpoznawczymi.

“Bradl” walczył w powstaniu warszawskim, dowodząc kompanią nazwaną jego pseudonimem. Bił się z Niemcami m.in. w rejonie południowego Śródmieścia. Po upadku zrywu nie zamierzał zaprzestać oporu i uciekł z kolumny jenieckiej. Kontynuował działalność konspiracyjną w strukturach AK, a następnie Delegatury Sił Zbrojnych na Kraj.

Po wkroczeniu Sowietów do Polski Leski, tak jak wielu innych żołnierzy Polskiego Państwa Podziemnego, stał się obiektem zainteresowania komunistycznego aparatu bezpieczeństwa. W 1945 r. został aresztowany, i pomimo udanej ucieczki, po kilku miesiącach znów trafił za kraty. W wyniku procesu oficerów I Komendy Zrzeszenia Wolność i Niezawisłość został skazany na 6 lat więzienia, jednak po odbyciu kary musiał w nim pozostać na kolejne 12 lat    za rzekomą współpracę z okupantem. Ostatecznie więzienie opuścił dopiero w 1955 r. na skutek amnestii.

Od 1957 r. pracował w przemyśle okrętowym, następnie prowadził działalność naukową (ponad 150 publikacji) i racjonalizatorską (autor wielu patentów). Był redaktorem w Państwowych Wydawnictwach Technicznych, a później dyrektorem Ośrodka Informacji Naukowej Polskiej Akademii Nauki. Naukowo zajmował się również maszynową analizą i syntezą tekstów pisanych w języku naturalnym.

Leski w ciągu swojego długiego życia został wyróżniony najwyższymi polskimi odznaczeniami wojskowymi i cywilnymi. Otrzymał tytuł Honorowego Obywatela Miasta Stołecznego Warszawy, został także honorowym prezesem Stowarzyszenia Polskich Wynalazców i Racjonalizatorów. Instytut Yad Vashem wyróżnił go tytułem „Sprawiedliwy wśród Narodów Świata”. W latach 1994–1997 był prezesem Związku Powstańców Warszawskich. Obok publikacji naukowych wydał m.in. wielokrotnie wznawiane wspomnienia „Życie niewłaściwie urozmaicone. Wspomnienia oficera wywiadu i kontrwywiadu AK”. Kazimierz Leski zmarł w Warszawie w 2000 r. Został pochowany na Powązkach.

Może cię rówież zaintersować