Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej wydał decyzję o przyznaniu patentu na wynalazek pod nazwą: Rekombinowana cząstka wirusopodobna kleszczowego zapalenia mózgu oraz jej zastosowanie medyczne. Twórcami wynalazku są: dr hab. Ewelina Król, prof. Uniwersytetu Gdańskiego, mgr Marta Zimna, dr Gabriela Brzuska, prof. dr hab. Bogusław Szewczyk i mgr Sara Boch-Kminikowska. Wynalazek powstał w ramach realizacji projektu NCN Sonata pt. Wirus kleszczowego zapalenia mózgu – poznanie mechanizmów użytecznych w leczeniu i profilaktyce, którego kierownikiem była dr hab. Ewelina Król, prof. UG.

Wynalazek dotyczy potencjalnej rekombinowanej szczepionki przeciwko wirusowi kleszczowego zapalenia mózgu. Przedmiotem wynalazku jest sekwencja aminokwasowa rekombinowanych cząstek wirusopodobnych (ang. virus-like particles, VLPs) zawierających m.in. dwa wybrane fragmenty białek wirusa kleszczowego zapalenia mózgu oraz dodatkowe wstawione sekwencje. Cząstki VLPs to struktury naśladujące wirusa i zdolne do wywołania odpowiedzi immunologicznej przeciwko niemu, ale niemogące namnażać się w organizmie ludzkim czy zwierzęcym oraz niezdolne do wywołania infekcji.

Dzięki przeprowadzonym do tej pory pracom badawczym uzyskaliśmy potencjalny antygen szczepionkowy oparty na rekombinowanych cząstkach wirusopodobnych w systemie ekspresji Leishmania tarentolae. Cząstki te zawierają białka strukturalne E oraz prM TBEV, a także dodatkowe sekwencje. Wprowadzenie przez nas dodatkowych sekwencji pozwoliło na wydajniejszą nadprodukcję VLPs oraz zwiększanie ich immunogenności. Produkcja rekombinowanych szczepionek nie wymaga pracy z żywym wirusem, co wpływa na redukcję wysokich kosztów wytwarzania antygenów. Ponadto zastosowanie systemu opartego na pierwotniaku obniża znacznie koszt produkcji antygenu – wyjaśnia dziekan Międzyuczelnianego Wydziału Biotechnologii Uniwersytetu Gdańskiego i Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego prof. Ewelina Król, kierowniczka projektu.

Adrian Andrzejewski