W ostatnich kilkunastu latach plony polskiego rolnictwa były istotnie mniejsze przez wpływ susz. Przeciętna roczna suma strat w trzech kategoriach upraw (bulwiaste, zboża, oleiste) oszacowana przy użyciu wskaźnika klimatycznego niedoboru wody wynosi ok. 3,9 mld PLN, natomiast straty oszacowane z użyciem znormalizowanego różnicowego wskaźnika wegetacji (NDVI) mogły wynieść nawet 6,5 mld PLN (według przeciętnych cen bieżących w skupach w danym województwie) – czytamy w raporcie „Gospodarcze koszty suszy dla polskiego rolnictwa”, który został przygotowany przez Polski Instytut Ekonomiczny (PIS).

Jak podkreślają autorzy raportu, przedstawione szacunki ograniczają się do upraw rolnych, nie obejmują całości szkód środowiskowych i gospodarczych wyrządzanych przez susze. Przeciętnie największe straty odnotowaliśmy w województwie wielkopolskim, a najmniejsze w warmińsko-mazurskim. Wielkopolskie to duży obszar i ma znaczny areał upraw, a jednocześnie okazał się bardzo suchy według obydwu zmiennych ekologicznych. Z kolei warmińsko-mazurskie według obydwu miar jest województwem najbardziej wilgotnym.

Ubytki w plonach rolnych zmniejszają dochody rolników i powodują wzrost cen żywności, a więc w konsekwencji dotykają wszystkich. Znajomość finansowego szacunku kosztów suszy w rolnictwie może podnieść świadomość zagrożeń niesionych przez suszę – zwraca uwagę PIE.

Susze nie wynikają jedynie z ilości opadów, ale również ze sposobu zarządzania wodą. Zdolność terenu do zatrzymywania spływu wody czyli retencję można poprawić przez ochronę lasów, naturalnych zbiorników wodnych i mokradeł oraz zaprzestanie nadmiernej melioracji.

Bez działań zapobiegawczych koszty susz będą coraz większe. Wzrost temperatur wynikający ze zmian klimatu spowoduje zintensyfikowanie problemów: zwiększy parowanie i częstotliwość skrajnych zjawisk pogodowych. Konieczne są działania adaptacyjne, m.in. odpowiednie zarządzanie zasobami wody, jak również dobór upraw – podkreśla raport PIE.

Adrian Andrzejewski